Stłuszczenie wątroby – coraz poważniejszy problem
Stłuszczeniowa choroba wątroby charakteryzuje się nadmiernym gromadzeniem lipidów w komórkach wątroby, hepatocytach. Stłuszczenie wątroby jest chorobą wywołaną wieloma współistniejącymi czynnikami, między innymi: narażenie na substancje toksyczne, alkohol, niektóre leki, zaburzenia metabolizmu lipidów, insulinooporność, stres oksydacyjny, nadwaga lub otyłość.
Rozwój choroby jest powolny. U około 20–25% pacjentów z NAFLD (NAFLD, non-alcoholic fatty liver disease) po 10 latach trwania choroby rozwija się niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby (NASH, non-alco-holic steatohepatitis), a u około 10% z nich po kolejnych 10 latach trwania choroby nastąpi zwłóknienie tkanki i rozwinie się marskość wątroby. U tych chorych istnieje też ryzyko rozwoju raka wątroby.
Zachorowalność na niealkoholową stłuszczeniową chorobę wątroby (NAFLD) rośnie i stanowi coraz większy problem z uwagi na odległe konsekwencje tej choroby – marskość wątroby, czy rak wątroby. Do wzrostu zachorowań przyczynia się postęp cywilizacyjny, zwyczaje dietetyczne i brak aktywności fizycznej.
Dane wskazują, że niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby występuje u:
Ø około 50% osób z dyslipidemią,
Ø około 70% osób z cukrzyca typu 2
Ø i nawet 90% osób z otyłością olbrzymią (BMI ≥40 kg/m2).
Czynniki zwiększające ryzyko rozwoju i postępu choroby to nadciśnienie, cukrzyca typu 2 i otyłość (zwiększają to ryzyko 10-krotnie!!!).
Należy też podkreślić, że około 7% przypadków NAFLD występuje w populacji osób o prawidłowej masie ciała (BMI 20–24,9 kg/m2) i nie obciążonych współistniejącymi chorobami.
Choroba rozwija się podstępnie, początkowo bezobjawowo. Niekiedy może wystąpić uczucie przewlekłego zmęczenia lub uczucie dyskomfortu w prawym podżebrzu. Wystąpienie objawów jak bóle brzucha, wodobrzusze, czy żółtaczka świadczą już o zaawansowaniu choroby.
Leczenie niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby to przede wszystkim modyfikacja stylu życia, zmiana nawyków żywieniowych oraz zwiększenie aktywności fizycznej. Ważne jest ograniczenie w diecie cukrów i tłuszczów nasyconych na rzecz tłuszczów jedno- i wielonienasyconych.
W leczeniu niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby stosuje się leki zwiększające wrażliwość receptora insulinowego, poprawiające metabolizm glukozy, statyny regulujące gospodarkę lipidową, antyoksydanty oraz leki regenerujące komórki wątrobowe i zapobiegające zwłóknieniu. Należy pamiętać, że leczenie wymaga stosowania leków, a nie suplementów i że jest to proces długotrwały, trwający zazwyczaj kilka miesięcy.
We wczesnych stadiach niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby, oprócz leczenia chorób towarzyszących, należy stosować leki poprawiające funkcje komórki wątrobowej. Część z tych leków dostępna jest bez recepty, co pozwala na wczesne rozpoczęcie leczenia w chwili, kiedy pacjent stwierdza u siebie czynniki ryzyka rozwoju tej choroby.
Jedną z najbardziej znanych substancji wspierających regeneracją wątroby jest sylimaryna. Badania kliniczne udowodniły istotny hepatoprotekcyjny efekt sylimaryny ze znacznym zmniejszeniem poziomu transaminaz (aminotransferazy alaninowej - ALT oraz aminotransferazy asparaginianowej - AST) i poprawą profilu lipidowego oraz wrażliwości na insulinę.
Lecznicze działanie sylimaryny opiera się̨ na dwóch mechanizmach:
- po pierwsze sylimaryna zmienia strukturę̨ zewnętrznej błony komórkowej hepatocytów, co nie pozwala na przenikanie substancji hepatotoksycznych do komórek,
- po drugie, sylimaryna stymuluje działanie jąderkowej polimerazy A, co wpływa na zwiększenie syntezy protein rybosomalnych. W ten sposób pobudza zdolność regeneracyjną wątroby i stymuluje regenerację hepatocytów.
Lagosa jest lekiem, który zawiera najwyższą dawkę sylimaryny w 1 tabletce (150mg). Cechuje się bardzo wygodnym dawkowaniem – jest to tylko 1 tabletka dwa razy dziennie. Takie dawkowanie sprawia, że terapia jest również ekonomiczna, co ma duże znaczenie przy leczeniu trwającym zazwyczaj 3-6 miesięcy.
Więcej informacji na temat tego leku dostępne jest na stronie www.lagosa.pl
1. P Rajewski et al. Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD) — etiologia, rozpoznanie, leczenie w świetle aktualnej wiedzy. Forum Medycyny Rodzinnej 2020, tom 14, nr 1, 1–10
2. P. Gulbicka. Współczesne terapie niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2018, tom 9, nr 4, 168–174
3. M. Hartleb et al.Postępowanie z chorymi na niealkoholową Stłuszczeniową chorobę wątroby. Zalecenia Polskiej Grupy Ekspertów NAFLD 2019. Medycyna Praktyczna (2019; 10: 47–74)
4. P.Siudem, K.Parandowska Sylimaryna jako lek i suplement diety. Lek w Polsce. VOL 28 NR 09’18 (328)
5. T. MANUC et al., Sylimarin Versus Essential Phospholipids in Metabolic Associated Steatotic Liver Disease (MASLD) – A Prospective Comparative Randomized Trial Teodora MANUC. MAEDICA – a Journal of Clinical Medicine 2024; 19(1): 9-16
6. ChPL Lagosa
7. Seyed Jalal Hashemi et al. A Placebo-Controlled Trial of Silymarin in Patients with Nonalcoholic Fatty Liver Disease. Hepatitis Monthly 2009; 9(4): 265-270
8. ChPL Lagosa
Nazwa produktu leczniczego: Lagosa, tabletki drażowane (Silybi mariani extr. siccum). Skład jakościowy i ilościowy: Jedna tabletka drażowana zawiera: 240,0 mg suchego ekstraktu z ostropestu plamistego (Frukt. Cardui mariae) odpowiadającego 150 mg sylimaryny w przeliczeniu na sylibinę. Postać farmaceutyczna: Tabletki drażowane. Wskazania do stosowania: Stany po uszkodzeniach wątroby spowodowanych działaniem związków toksycznych; jako leczenie wspomagające w przewlekłych stanach zapalnych wątroby. Dawkowanie i sposób podawania: Dorośli i dzieci powyżej 12 lat: jedna tabletka drażowana dwa razy na dobę. Tabletki powinny być przyjmowane z odpowiednią ilością płynu. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancje czynne lub pomocnicze zawarte w preparacie. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania: Brak danych klinicznych dotyczących bezpieczeństwa stosowania u dzieci. Lek zawiera laktozę, nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lappa) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Działania niepożądane: Sporadycznie występuje lekkie działanie przeczyszczające. Przedawkowanie: Nie stwierdzono żadnego przypadku zatrucia. Nie jest znane antidotum w przypadku przedawkowania. Należy podjąć leczenie objawowe. Podmiot odpowiedzialny: Wörwag Pharma GmbH & Co. KG, Flugfeld-Allee 24, 71034 Böblingen, Niemcy. Pełna informacja o leku dostępna na życzenie. Informacja medyczna: Woerwag Pharma Polska Sp. z o.o. ul. Dziekońskiego 1, 00-728 Warszawa, tel. 22 863 72 81, fax 22 877 13 70. Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 8181, wydane przez Ministra Zdrowia. Kategoria dostępności: Lek wydawany bez recepty.