U jakich pacjentów możemy spodziewać się niedoboru witaminy B1 i dlaczego należy zastosować benfotiamine, a nie zwykłą tiaminę ?
Czy Twoi pacjenci często zgłaszają takie objawy jak mrowienie, pieczenie czy drętwienie? Co mogą one oznaczać? Otóż bardzo często są one skutkiem niedoboru witaminy B1.
Grupą, która szczególnie jest narażona na niedobór witaminy B1 są pacjenci z cukrzycą.
Badania pokazują, że u 75% pacjentów z cukrzycą typu 1 stężenie witaminy B1 jest niższe w porównaniu do osób zdrowych. Podobnie niskie wartości witaminy B1 występują w grupie pacjentów z cukrzycą typu 2, czyli 76% niższe stężenie B1 w stosunku do grupy kontrolnej. Niedobory te mogą prowadzić do bardzo poważnych konsekwencji, jak neuropatia cukrzycowa.
Pacjenci z cukrzycą mają większe zapotrzebowanie na witaminę B1 związane ze zwiększonym metabolizmem węglowodanów oraz z powodu zwiększonego wydalania witaminy B1 z moczem. Udowodniono, że podawanie witaminy B1 diabetykom może znacząco opóźniać wystąpienie powikłań, zarówno w postaci neuropatii, jak i mikroangiopatii. Właściwy poziom witaminy B1 wpływa bowiem normalizująco na metabolizm węglowodanów.
Pacjenci z cukrzycą to nie jedyna grupa ryzyka narażona na niedobór witaminy B1. Inne grupy zagrożone niedoborem tej witaminy to:
1. Osoby, u których występuje zwiększone zapotrzebowanie na witaminę B1
- osoby intensywnie uprawiające sport
- dieta wysokowęglowodanowa, np. typu fast food– wit. B1 bierze udział w metabolizmie węglowodanów
- ciąża i laktacja – zwiększone zapotrzebowanie na wit. B1 (zawsze po konsultacji z lekarzem)
- osoby dializowane – witaminy rozpuszczalne w wodzie są wydalane z organizmu z dializatem, podczas pojedynczego zabiegu procentowy spadek stężenia wit. B1 we krwi wynosi od 6% do 82%
2. Pacjenci długotrwale przyjmujący leki moczopędne, np. furosemid
- zwiększone wydalanie wit. B1 z moczem
3. Osoby często spożywające alkohol
- alkohol blokuje wchłanianie wit. B1
- należy też pamiętać o toksycznym wpływie etanolu na układ nerwowy
4. Osoby stosujące intensywne diety odchudzające
- dieta uboga w wit. B1
- zwiększona utrata wit. B1
5. Osoby starsze
- upośledzone wchłanianie tiaminy
- posiłki ubogie w wit. B1
- przyjmowanie wielu leków
6. Osoby z zaburzonym wchłanianiem wit. B1
- zaburzenia perystaltyki jelit
- długotrwałe żywienie pozajelitowe
- pacjenci po operacjach bariatrycznych
Dlaczego Benfogamma jest lekiem polecanym przez specjalistów?
Benfogamma zawiera benfotiaminę i jako pochodna tiaminy jest lepiej wchłaniana przez organizm. Według badań biodostępność benfotiaminy jest 5 razy wyższa w porównaniu do zwykłej tiaminy.
Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego 2023 w przyczynowym leczeniu neuropatii cukrzycowej rekomendowane są trzy substancje aktywne m.in. benfotiamina (nie rozpuszczalną w wodzie tiaminę), kwas alfaliponowy oraz inhibitory ACE, z których jedna - benfotiamina, w dawce 50mg, jest lekiem OTC – jest więc dostępna w aptece bez recepty. Benfogamma to pierwszy w Polsce lek zawierający benfotiaminę dostępny na polskim rynku od 2002 roku (opakowania 50 lub 100 drażetek) ze wskazaniem do leczenia i zapobiegania skutkom niedoborów witaminy B1 w organizmie.
Nazwa produktu leczniczego: Benfogamma (Benfothiaminum), 50 mg. Skład jakościowy i ilościowy: 1 tabletka drażowana zawiera 50 mg benfotiaminy (Benfothiaminum). Postać farmaceutyczna: tabletki drażowane. Wskazania do stosowania: Leczenie i zapobieganie skutkom niedoborów witaminy B1 w organizmie. Niedobór witaminy B1 może wystąpić w następujących przypadkach: nieprawidłowym żywieniu ubogim w witaminę B1, karmieniu pozajelitowym, intensywnej diecie odchudzającej (głodowej) i hemodializie; przewlekłym alkoholizmie (alkohol blokuje wchłanianie witaminy B1) i w powikłaniach wynikających z przewlekłego alkoholizmu. Dawkowanie i sposób podawania: Zazwyczaj dawka wynosi: w celach zapobiegawczych: 1 tabletka drażowana 1-2 razy w tygodniu; w celach leczniczych: 1 tabletka drażowana 1-3 razy na dobę. Tabletki drażowane należy popijać wodą. Nie rozgryzać; nie żuć. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość (alergia) na benfotiaminę, tiaminę lub którakolwiek z substancji pomocniczych. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania: Benfotiamina jest dobrze tolerowana i nieznane są sytuacje, w których powinny być zachowane środki ostrożności. Produkt leczniczy Benfogamma zawiera sacharozę, syrop glukozowy, makrogologlicerolu hydroksystearynian. Działania niepożądane: W pojedynczych przypadkach może wystąpić wysypka, prawdopodobnie jako reakcja nadwrażliwości. Przez zażyciem należy upewnić się, czy nie minął termin ważności podany na opakowaniu. Przedawkowanie: Nie ma doniesień o przedawkowaniu produktu leczniczego Benfogamma. Podmiot odpowiedzialny: Wörwag Pharma GmbH & Co. KG, Flugfeld-Allee 24, 71034 Böblingen, Niemcy. Pełna informacja o leku dostępna na życzenie. Informacja medyczna: Woerwag Pharma Polska Sp. z o.o. ul. Dziekońskiego 1, 00-728 Warszawa, tel. 22 863 72 81, fax 22 877 13 70. Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 8614, wydane przez Ministra Zdrowia. Kategoria dostępności: Lek wydawany bez recepty.
Piśmiennictwo:
1. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u osób z cukrzycą 2023 – stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego; Curr Top Diabetes, 2023;3(1):1-140.
2. Karnafel W. Benfotiamina w profilaktyce, w praktyce i w przyszłości; Kreo Warszawa 2013.
3. Bubko I., Gruber B.M., Anuszewska E.L. Rola tiaminy w chorobach neurodegeneracyjnych; Postepy Hig Med Dosw (online), 2015; 69: 1096-1106.
4. ChPL Benfogamma, ChPL Benfogamma Forte.
5. Schreeb K.M., Freudenthaler S., Vormfelde S.V. at all; Comparative bioavailability of two witamin B1 preparations: benfotiamine and tiaminę mononitrate. Eur. J. Clin. Pharmacol. 1997, 52, 319-320.
6. Tylicki A., Siemieniuk M. Tiamina i jej pochodne w regulacji metabolizmu komórek; Postepy Hig Med. Dosw (online), 2011; 65: 447-469.
7. U.S. Department of Health & Human Services, National Institutes of Health. Thiamin – Fact sheet for Health Professionals: https://ods.od.nih.gov/factsheets/Thiamin-HealthProfessional/
8. Lewandowska-Jabłońska E., Jabłoński W., Gumpreht J. Benfotiamina – komu, kiedy i dlaczego?, Świat Medycyny i Farmacji. 2016; 5 (180), 118-124.
9. Jankowska M., Storoniak H., Rutkowski P. Zaburzenia gospodarki witamin rozpuszczalnych w wodzie u pacjentów hemodializowanych. Forum Nefrologiczne 2011, tom 4, nr 1, 5–13