Pierwsze doniesienia o niezwykle ważnej roli cynku w  odporności organizmu pojawiły się już w 1834 roku, kiedy opublikowano wyniki badań na zwierzętach które udowodniły,, że niedobór cynku powoduje atrofię tkanki limfatycznej oraz upośledza mechanizmy pierwotnej i wtórnej odpowiedzi immunologicznej. (1)

Obecnie wpływ cynku na układ odpornościowy  jest bardzo dobrze poznany. Jego działanie jest wielokierunkowe. Jony cynku wspierają układ odpornościowy na różnych poziomach, wspierają organizm w zwalczaniu infekcji różnego pochodzenia: wirusowych, bakteryjnych, pasożytniczych.

Działanie cynku polega między innymi na blokowaniu przedostawania się wirusa do wnętrza komórek nabłonka błon śluzowych układu oddechowego. Jony cynku, dzięki ładunkowi elektrycznemu mają powinowactwo do tych samych receptorów znajdujących się na powierzchni komórek, do których przyłączają się rhinowirusy, blokując w ten sposób namnażanie wirusa. (4, 5)

Drugim mechanizmem wpływu cynku na układ odpornościowy jest  jego bezpośredni wpływ na aktywację tymuliny – hormonu wydzielanego przez grasicę odpowiedzialnego za kształtowanie się i różnicowanie limfocytów T (komórek biorących udział w odpowiedzi immunologicznej).  Niedobór cynku uniemożliwia aktywację i prawidłowe działanie tymuliny, co skutkuje niedostateczną odpowiedzią układu odpornościowego na pojawienie się zakażenia. (1,3)

Dodatkowym mechanizmem odpornościowym, w którym ważną rolę odgrywa cynk jest aktywowanie przez ten pierwiastek komórek tucznych (mastocytów) biorących udział w obronie organizmu przed pasożytami, bakteriami i innymi drobnoustrojami. Ich rolą jest wywoływanie lokalnego stanu zapalnego w odpowiedzi na infekcję. (1)

Prawidłowo działający układ odpornościowy to podstawowy warunek ochrony przez patogenami będącymi przyczyną zakażeń. Prawidłowa i dobrze zbilansowana dieta powinna zapewnić wszystkie mikroelementy i witaminy niezbędne do funkcjonowania systemu odpornościowego człowieka, nie mniej w szczególnych okresach, w sezonie infekcyjnym, należy wzmacniać odporność poprzez uzupełnianie najważniejszych mikroelementów, zwłaszcza cynku, który ma bezpośredni wpływ na naszą odporność. Biorąc pod uwagę holistyczne podejście do zdrowia i fakt, że całości nie da się sprowadzić do sumy jej składników musimy pamiętać, o równoczesnym  regularnym wysiłku fizycznym, odpoczynku i właściwej ilości snu.

Piśmiennictwo:

1.      I.Mońka, D. Wiechuła  Znaczenie cynku dla organizmu ludzkiego w aspekcie suplementacji tego pierwiastka.Ann. Acad. Med. Siles. (online) 2017; 71: 314–325  

2.      Harri Hemila. Zinc lozenges and the common cold: a meta-analysis comparing zinc acetate and zinc gluconate, and the role of zinc dosage.

3.      Klaus-Helge Ibs and Lothar Rink. Immunity Enhanced by Trace Elements. 0022-3166/2003 American Society for Nutritional Sciences

4.      Darrell Hulisz. Efficacy of Zinc Against Common Cold Viruses: An Overview. J Am Pharm Assoc (2003) 44 (5), 594-603 Sep-Oct 2004

5.      S G Novick 1, J C Godfrey, R L Pollack, H R WilderZinc-induced Suppression of Inflammation in the Respiratory Tract, Caused by Infection With Human Rhinovirus and Other Irritants Med Hypotheses, 49 (4), 347-57 Oct 1997