Czy każda forma witaminy B1 jest taka sama? Dlaczego specjaliści rekomendują benfotiaminę zamiast zwykłej tiaminy?
Czy każda forma witaminy B1 jest taka sama? Dlaczego specjaliści rekomendują benfotiaminę zamiast zwykłej tiaminy?
Witamina B1 kojarzona jest z jej podstawową formą, czyli tiaminą i jest rozpuszczalna w wodzie. Do jej transportu potrzebne są specjalne transportery THTR1 oraz THTR2 (skrót od ang. Thiamine Transporter 1 i 2). Mamy ograniczoną liczbę wspomnianych transporterów, dlatego absorpcja większych dawek tiaminy podawanej doustnie jest limitowana i nie zwiększy się powyżej 5mg mimo podawania coraz większych ilości tiaminy.
A jak to wygląda w przypadku benfotiaminy będącej pochodna witaminy B1?
Benfotiamina jest prolekiem tiaminy, który jest rozpuszczalny w tłuszczach. Dzięki temu efektywnie przechodzi przez błonę komórkową wykorzystując podstawowy proces fizyczny - dyfuzję bierną. Befotiamina nie potrzebuje dedykowanych transporterów, jak to jest w przypadku tiaminy. Jaka jest z tego korzyść?
Wchłanianie benfotiaminy jest proporcjonalne do zażytej dawki – im większa podana dawka benfotiaminy, tym więcej witaminy B1 zostanie przyswojone przez organizm. Badania kliniczne wykazały aż 5 razy większą biodostępność benfotiaminy w porównaniu do zwykłej tiaminy.
Benfotiamina wykazuje swoją przewagę w stosunku do tiaminy w każdym z parametrów prezentowanych poniżej dając:
- 5 razy wyższą biodostępność w porównaniu do tiaminy
- 7 razy wyższe maksymalne stężenie we krwi
- 2 razy szybsze osiągnięcie maksymalnego stężenie we krwi
- 3 razy wyższe stężenie w erytrocytach
Czy dużo lepsze właściwości benfotiaminy przekładają się na zalecenia ekspertów?
Tak, ponieważ zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego w przyczynowym leczeniu neuropatii cukrzycowej jedyną rekomendowaną formą witaminy B1 jest właśnie benfotiamina (a nie rozpuszczalna w wodzie tiamina).
Co ważne, benfotiamina dostępna jest w Polsce w dwóch dawkach, z czego mniejsza dawka 50mg, jest lekiem OTC – jest więc dostępna w aptece bez recepty. Benfogamma to pierwszy w Polsce lek zawierający benfotiaminę, dostępny od 2002 roku (opakowania 50 lub 100 drażetek), ze wskazaniem do leczenia i zapobiegania skutkom niedoborów witaminy B1 w organizmie.
Twoi pacjenci często zgłaszają takie objawy, jak: mrowienie, pieczenie, czy drętwienie kończyn?
Grupą, która szczególnie jest narażona na niedobór witaminy B1 są chorzy z cukrzycą. Badania prezentują, że w przypadku pacjentów z cukrzycą typu 1 stężenie witaminy B1 jest aż o 75% niższe w porównaniu do osób zdrowych. Podobnie niskie wartości witaminy B1 występują w grupie pacjentów z cukrzycą typu 2, gdzie stężenie witaminy B1 jest o 76% niższe jest w stosunku do grupy kontrolnej.
Niedobory te mogą prowadzić do bardzo uciążliwych dolegliwości manifestujących się w formie mrowienia, drętwienia, pieczenia w stopach lub dłoniach.
Pacjenci z cukrzycą mają większe zapotrzebowanie na witaminę B1 związane ze zwiększonym metabolizmem węglowodanów oraz z powodu zwiększonego wydalania witaminy B1 z moczem. Udowodniono, że podawanie witaminy B1 diabetykom może znacząco opóźniać wystąpienie powikłań, zarówno w postaci neuropatii, jak i mikroangiopatii. Właściwy poziom witaminy B1 wpływa bowiem normalizująco na metabolizm węglowodanów.
Dodatkowe informacje na temat benfotiaminy, problemów związanych z niedoborem witaminy B1 oraz leku Benfogamma znajdą Państwo na stronie www.benfogamma.pl
Nazwa produktu leczniczego: Benfogamma (Benfothiaminum), 50 mg. Skład jakościowy i ilościowy: 1 tabletka drażowana zawiera 50 mg benfotiaminy (Benfothiaminum). Postać farmaceutyczna: tabletki drażowane. Wskazania do stosowania: Leczenie i zapobieganie skutkom niedoborów witaminy B1 w organizmie. Niedobór witaminy B1 może wystąpić w następujących przypadkach: nieprawidłowym żywieniu ubogim w witaminę B1, karmieniu pozajelitowym, intensywnej diecie odchudzającej (głodowej) i hemodializie; przewlekłym alkoholizmie (alkohol blokuje wchłanianie witaminy B1) i w powikłaniach wynikających z przewlekłego alkoholizmu. Dawkowanie i sposób podawania: Zazwyczaj dawka wynosi: w celach zapobiegawczych: 1 tabletka drażowana 1-2 razy w tygodniu; w celach leczniczych: 1 tabletka drażowana 1-3 razy na dobę. Tabletki drażowane należy popijać wodą. Nie rozgryzać; nie żuć. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość (alergia) na benfotiaminę, tiaminę lub którakolwiek z substancji pomocniczych. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania: Benfotiamina jest dobrze tolerowana i nieznane są sytuacje, w których powinny być zachowane środki ostrożności. Produkt leczniczy Benfogamma zawiera sacharozę, syrop glukozowy, makrogologlicerolu hydroksystearynian. Działania niepożądane: W pojedynczych przypadkach może wystąpić wysypka, prawdopodobnie jako reakcja nadwrażliwości. Przez zażyciem należy upewnić się, czy nie minął termin ważności podany na opakowaniu. Przedawkowanie: Nie ma doniesień o przedawkowaniu produktu leczniczego Benfogamma. Podmiot odpowiedzialny: Wörwag Pharma GmbH & Co. KG, Flugfeld-Allee 24, 71034 Böblingen, Niemcy. Pełna informacja o leku dostępna na życzenie. Informacja medyczna: Woerwag Pharma Polska Sp. z o.o. ul. Dziekońskiego 1, 00-728 Warszawa, tel. 22 863 72 81, fax 22 877 13 70. Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 8614, wydane przez Ministra Zdrowia. Kategoria dostępności: Lek wydawany bez recepty.
Piśmiennictwo:
1. Zalecenia kliniczne dotyczace postepowania u osób z cukrzyca – 2024. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Curr Top Diabetes 2023; 4: 1-155.
2. Karnafel W. Benfotiamina w profilaktyce, w praktyce i w przyszłości; Kreo Warszawa 2013.
3. Bubko I., Gruber B.M., Anuszewska E.L. Rola tiaminy w chorobach neurodegeneracyjnych; Postepy Hig Med Dosw (online), 2015; 69: 1096-1106.
4. ChPL Benfogamma, ChPL Benfogamma Forte.
5. Schreeb K.M., Freudenthaler S., Vormfelde S.V. at all; Comparative bioavailability of two witamin B1 preparations: benfotiamine and tiaminę mononitrate. Eur. J. Clin. Pharmacol. 1997, 52, 319-320.
6. Tylicki A., Siemieniuk M. Tiamina i jej pochodne w regulacji metabolizmu komórek; Postepy Hig Med. Dosw (online), 2011; 65: 447-469.
7. U.S. Department of Health & Human Services, National Institutes of Health. Thiamin – Fact sheet for Health Professionals: https://ods.od.nih.gov/factsheets/Thiamin-HealthProfessional/
8. Lewandowska-Jabłońska E., Jabłoński W., Gumpreht J. Benfotiamina – komu, kiedy i dlaczego?, Świat Medycyny i Farmacji. 2016; 5 (180), 118-124.
9. Jankowska M., Storoniak H., Rutkowski P. Zaburzenia gospodarki witamin rozpuszczalnych w wodzie u pacjentów hemodializowanych. Forum Nefrologiczne 2011, tom 4, nr 1, 5–13
10. Martindale. The Complete Drug Reference; Frank (2000). Dissertation – Klinische Untersuchungen zur Pharmakokinetik von Thiaminderivaten.
11. Beltramo E., Vitamin B1-Thiamine: Nutritional and biological aspects of vitamin B1. In: Herrmann W, Obeid R Eds.: Vitamins in the prevention of human diseases. De Gruyter 2011.